Omg! nu heb ik zin in Perencake!
Ons Ma is precies weer aan het bakken geslagen! Ik kijk er al naar uit
als ik volgende maand naar België kom... Hint.. Hint.. :D
Dag
"89" op het werk, zonder chef, en het leven is goed. :D Vandaag weer
weinig nuttig gedaan buiten die paar fietsen repareren die binnen komen.
Het weer is al sinds zondag ongelooflijk slecht en daarmee is er maar
weinig actie in de winkel. Mensen blijven binnen en stellen hun
reparatie uit. Studenten zijn aan het studeren geslagen en hebben geen
geld na al hun boeken te hebben gekocht. Hopelijk is het in de rest van
de week wat meer actie. Denk dat ik onze assistent-chef eens in gang
moet zetten om wat kortingsacties aan de gang te krijgen!
Voor
de rest is het ook maar stilletjes. We zijn nog steeds op zoek naar een
apartementje maar voorlopig niets te vinden. We hebben nog een paar
weken tijd, hopelijk is er iets dat vrij komt hier in de buurt.
Ik had beloofd DEEL II te schrijven van mijn Post van vorige week, dus hier komt het.
DEEL II: Verende Vorken
Ok, waar beginnen we...
Er
zijn veel verende vorken te vinden van een heel deel verschillende
merken. Hieronder volgen de meest belangrijke, zodat je ze kunt
herkennen.
Rock Shox
Fox Racing Shox
Marzocchi
DT Swiss
Formula (Nieuw voor 2012)
Cannondale
Magura
Manitou
SR Suntour
RST
Er zijn er waarschijnlijk nog wel een deel te vinden die veel minder bekend zijn, zoals White Brothers, German:a, FRM,... maar die verkopen zo weinig vorken dat ze niet echt zo belangrijk zijn...
Alle vorken bestaan grofweg uit de zelfde onderdelen, je hebt de
vorkbuis (steering tube) waarmee ze in je frame bevestigd zit. De kroon
(Crown) waarmee de Binnenbenen (stantions) bevestigd zijn. De binnenbenen glijden van via glijbussen (bushings) in de buitenbenen.
De meeste goedkopere fietsen komen met Suntour of RST vorken van
lage kwaliteit. Soms ook met goedkope vorken van manitou of Rock Shox,
maar uiteindelijk maakt het niet veel uit. Fietsen rond de €500-600
hebben sowieso meestal waardeloze vorken met weinig instellingen.
Wat maakt het verschil tussen een goedkope vork en een duurdere?
De
goedkope gebruiken vaak een stalen veer om terug te veren maar de
duurdere gebruiken meestal lucht. (ok er zijn dure vorken met stalen of
titanium veren maar die horen meestal tot de categorie DH en FR.)
Goedkope vorken hebben ook meestal geen instellingen zoals "Compression"
en "Rebound". (hierover straks meer)
Een vork met luchtdemping is gemakkelijker in te stellen omdat je
daar met een demperpomp meer of minder lucht kan inpompen naar gelang
de persoon die de fiets gebruikt. Afhankelijk van gewicht en voorkeur.
Bij een stalen veel moet je dan de veer gaan vervangen en dan zit je
soms net tussen 2 verschillende veren in en kan je niet vinden wat je
moet hebben. Ik hoef er ook niet bij te vertellen dat een stalen veer
ook meer weegt dan lucht. :P We spreken hier toch gemakkelijk over een
300gram of meer. Een lichtere voorvork maakt het gemakkelijker om je
voorwiel van de grond te krijgen en om over obstakels te geraken.
Duurdere vorken gebruiken ook buitenbenen van Magnesium of Carbon,
terwijl dat bij goedkope vorken vaak aluminium of staal is. De
binnenbenen zijn bij betere vorken gemaakt van aluminium in plaats van
staal en zijn behandeld met een coating die veel harder, duurzamer en
gladder is. Goedkope vorken gebruiken ook veel plastic delen aan de
binnenkant in de plaats van aluminium, kwestie van geld te sparen.
Geloof me, het laatste waar je aan wilt denken wanneer je aan 40 km/h
van een berg vliegt is dat je vork vanbinnen met een plastic schroef aan
elkaar zit... :S
Er zijn een paar begrippen of functies die standaard zijn bij bijna alle vorken en dat zijn:
Lockout:
Een manier om de vering uit te zetten zodat je vork niet meer inveert.
gemakkelijk wanneer je op de weg rijdt of moet klimmen op een minder
technische klim. Je hebt vorken met een lockout functie vanboven op de
vork ofwel met een schakelaar op je stuur. Gemakkelijk, dan hoef je je
handen niet van je stuur te halen. Ikzelf hou niet van extra dingen op
mijn stuur en ik gebruik de lockout op mijn vork eigenlijk nooit dus het
stoort me ook niet. Vorken van Rock Shox veren altijd nog een klein
beetje (+-1cm ofzo) als je de lockout aanzet, dit is om de je met een
stijve vork vaak anders de controle zou kunnen verliezen op oneffen
terrein. Je voorwiel heeft dan nog altijd iets betere grip op het
terrein. Sommige mensen vinden dit een probleem, al snap ik niet waar ze
het over hebben...
Rebound Damping: Dit regelt hoe snel je vork terugveert na
het inveren. Dit is ook sterk afhangelijk van hoe sterk je veer is die
in je vork zit. (lucht of normaal) Gemakkelijk gezegd, hoe stijver je veer is
hoe meer rebound je moet hebben om je vork onder controle te houden. Je
wilt altijd dat je vork op een gecontroleerde manier terug uitveert en
niet terug naar boven schiet zodat je op je fiets zit als op een
hobbelpaard. :D Als je teveel Rebound gebruikt dan krijgt je vork niet
de kans om terug te keren voor de volgende schok aankomt, en kan het
zijn dat ze helemaal inveert tot op de bodem.
Spring: Engels voor veer. Dit kan dus een stalen veer zijn
of een lucht veer. Het voordeel van een stalen veer is dat over de hele
veerweg een veer lineair is.(rechte lijn) De weerstand is over de hele
weg hetzelfde. Bij lucht is het verloop vaak veel meer progressief.
(veel meer weerstand naar het einde toe.) Daardoor voelt een goede
stalen veer vaak iets beter aan dan een lucht veer. Maar men is nog zo
ver gevorderd dat je het verschil niet zo vaak meer merkt. Zeker niet
bij de duurdere vorken.
High Speed en Low Speed Damping: Dit zijn 2 andere vormen
van demping. De ene is demping wanneer de vork heel snel inveert en de
andere wanneer de vork traag inveert. Bij traag inveren denk ik
bijvoorbeeld aan bochten of bij het remmen waarbij je gewicht relatief
langzaam naar voren verplaatst. Met low speed damping kan je dus
bijvoorbeeld "brake dive" (inveren tijdens het remmen) voor een deel
tegenwerken zodat je niet over je stuur gegooit wordt.
Vergeet niet dat demping en een veer 2 totaal verschillende
dingen zijn. Een veer beweegt gewoon in en uit. De demping maakt het
verschil tussen hoe snel de veer in en uit kan bewegen. Compressie
demping of rebound demping werken dus de veer tegen bij het inveren en
uitveren om zo meer controle te krijgen over je vork. Zonder demping
zouden we terug zijn bij ons hobbelpaard! :D
Ik weet het, het is wat veel in het begin maar het helpt om te
snappen hoe die dingen juist werken. Veel mensen denken ook dat in de 2
vorkbenen een veer zit maar dat is dus niet waar. Meestal zit in het
linkerbeen (als je op de fiets zit) je veer en in je rechtervorkbeen je
demping.
Mijn favoriete merken zijn verruit Rock Shox en FOX racing shox.
Beide omdat ze enkel te onderhouden zijn en je er overal delen kan voor
vastkrijgen. Fox heeft zijn legendarische kwaliteit die niet onverdient
is maar Rock Shox heeft vaak lichtere en simpelere vorken. Al hebben ze
iets meer onderhoud nodig.
Laat je niets wijs maken in de winkel: Alle! maar dan ook
Alle! bewegende delen op een fiets hebben onderhoud nodig, en een
dempervork is daar ook één van!!! Ja, je kan met een dempervork gerust 4
jaar rijden zonder er iets aan te doen maar dan ga je 3,5 jaar met een
slecht verende vork rondrijden. Mijn vork gaat minstens 1 keer per
seizoen open om alle dichtingen te vervangen die versleten zijn en om
nieuwe olie en vet in te doen. Als je gewoon al 1 of 2 keer per jaar
nieuwe olie laat steken dan verslijt je vork praktisch niet... en
aangezien een zeer goede vork tussen de €500 en de €2000 kan kosten is dat aan te raden.
Rock Shox:
Voor 2012 hebben ze hun line-up wat verandert.
Hun
beginner vorken "Dart" en "Tora" vallen weg voor 2012 en er komt een
nieuwe vork in de plaats die gewoon XC heet. Dat is op zich goed omdat
Dart en Tora bijna hetzelfde waren en je ze op zich eigenlijk kan
vergeten. De goede vorken beginnen vanaf een Rock Shox Recon. Liefst de
GOLD met TK of RL. De Gold is wat lichter dan de de Silver. :D
De Reba en de SID zijn geweldig goed vorken waar je net als de
Recon jaren plezier van hebt. Alleen zijn ze heel wat duurder. De meeste
mensen vergeten dat als je een vork koopt zoals een SID World Cup of XX
WC dan heb je vaak best je eigen persoonlijke mechanieker die voor jou
elke maand je vork onderhoud. :D Dat zijn pure race vorken en dus ook
onderhoudsgevoelig. Hier in Noorwegen koopt gewoon iedereen de duurste
en dan kijken ze er niet naar om tot het te laat is. Dan maar klagen dat
het rommel is... Juist ja...
Fox maakt geen slechte vorken voor zover ik weet... maar ze zijn
ook niet goedkoop dus je vindt ze waarschijnlijk ook niet op een
beginner MTB.
Marzocchi kwaliteit is zo een beetje op en af, soms heb je eens
een goeie en soms kan het weer eens tegenvallen. Alhoewel dat wel zo kan
zijn met de meeste merken. Meestal zie je ze niet zo vaak maar ik denk
dat ze voor 2012 sterk gaan terug komen.
DT swiss... Duur maar fantastische kwaliteit. Super eenvoudig onderhoud en werkt zeer goed.
Formula, helemaal nieuw voor 2012. Nog niemand heeft ze getest
maar als ze zo goed zijn als hun remmen dan kan het wel wat worden.
Cannondale verkoopt alleen de "Lefty", waar ik weinig of geen ervaring mee heb. Kwaliteit is goed maar meer kan ik er niet over zeggen. :D
Magura, komt maar weinig voor op fietsen van grote merken. Goede vorken maar wat ambetant oplossingen af en toe.
Manitou. Ik heb niet veel positief te zeggen over hun vorken, de enige vork die ik me zou kunnen indenken is hun DH vork, de Manitou Dorado.
Hun goedkopere vorken gebruiken teveel plastic en zijn niet stijf
genoeg. Alle merken waarbij hun vorken aan elkaar zitten met plastic
bouten of plastic schroefdraad, daar blijf ik liever van weg. Ok hun
vorken zijn vaak de lichtste in hun klasse... maar toch, neen dank u!
SR Suntour en RST... Blijf er van weg! De kwaliteit is gewoon niet eens in de buurt van de andere merken!
Goed dat was zo een beetje de "Basics" zoals ik het zie. Er is
nog veel veel meer te leren over verende vorken maar het gaat dan
allemaal te ingewikkeld worden.
Moesten er vragen zijn, vuur ze maar af!!!
Greets!
En de remmen? Erg goed overzicht trouwens! Ga zo voort!
ReplyDeleteZou je iets kunnen zeggen over de veerweg nog? Wat is aan te raden voor All mountain? Groeten uit Hardanger! E
ReplyDeleteIk vind ecoracer wel erg negatief over de andere merken, daarnaast vraag ik me af of ecoracer ook echt zelf fietst of enkel de zwaartekracht het werk laat doen. Het verhaal is erg downhill georiënteerd.
ReplyDeleteVering op een fiets heeft twee belangrijke doeleinden:
- Het contact van de banden met de weg verbeteren bij een onregelmatige ondergrond
- De rijder zoveel mogelijk ontzien van trillingen en oneffenheden van het wegdek
Met name het laatste zorgt ervoor dat de rijder minder snel moe wordt, daarmee meer controle houdt over zijn fiets en de volgende dag weer kan presteren.
Het nadeel van al die demping is natuurlijk dat op goed wegdek er energie verloren gaat en dus prestaties.
Ik gebruik de lockout zeer intensief en kan door deze strategisch in te zetten vaak veel anderen op een parcour voor blijven. In Nederland hebben we overigens niet veel downhill stukken en dus komt vering voornamelijk het uithoudingsvermogen ten goede.
Lockout aan het stuur is een noodzaak en geen accessoire, je kan sneller reageren en je hebt je handen op het stuur (waar ze horen!).
Dan de goedkope merken, ik ben zelf met Suntour pogo sticks (veren en elastomeren) begonnen, van daar naar Manitou (veer met oliedemping) en ook nog een tijdje met FOX gereden.
Met name bij technische stukken verlies je met simpele vering eerder contact op de ondergrond, echter kun je dit tot bepaalde snelheid en mate met je lichaam (is ook een demper) en de juiste bandenspanning corrigeren. Zelfs de meest eenvoudige vork biedt het voordeel dat je minder moe wordt en dus controle houdt over je fiets.
Bij toeval ontdekte ik op de geveerde suntour vorken (met remote lockout) dat je de lockout kunt inschakelen wanneer deze helemaal is ingeveerd, dit biedt een enorm voordeel op een trekking fiets waar soms lange en saaie stukken gereden moeten worden over vlak asfalt. Je vangt hierdoor minder wind, de geometrie komt steile hellingen ten goede en je kunt lekker trappen. Dat is een nuttige eigenschap die zelfs ontbreekt op de duurste voorvorken!
Voor de mensen die sporadisch downhill gaan, kun je gerust Suntour en RST meepakken in de overweging.
Kwaliteit is zoals ecoracer aangeeft natuurlijk wel een ding, maar eenvoud is soms ook goed. Veel eenvoudig geveerde vorken gaan erg lang mee, lucht daarentegen... ik zou niet een fietsvakantie plannen zonder onderdelen mee te nemen.
Als laatste nog het allerbelangrijkste om te noemen bij voorvork vering, GEOMETRIE! Je wilt niet afwijken van het ontwerp van de fiets, als je fiets ontworpen is zonder vering dan kun je die geveerde voorvorken wel vergeten. Op een fiets waar oorspronkelijk 65mm veerweg op zit kun je nog wel naar 80mm.
Wat gebeurd er als je zomaar een voorvork vervangt zonder hierover na te denken? Je stuur wordt lui! De hoek van je voorvork verandert als de voorvork langer wordt en dit verandert het stuurgedrag. Ik spreek uit ervaring en heb voor een klant eens een 120mm voorvork gezet in een oudere Giant waar oorspronkelijk 65mm in zat. Twee week later kwam hij terug met de fiets (onder de blauwe plekken en schaafwonden), 'Ik ben nog nooit zo vaak gevallen' zei hij.
Beginners zou ik aanraden om eenvoudig te starten (zonder vering), zonder eenvoud te ervaren kun je ook nooit het potentieel en voorwaarden van een dure voorvork begrijpen.
Cheers, Jooch
Great and I have a nifty give: How To House Renovation home renovation experts
ReplyDelete